بلۆچ چُکّانی بُڈّگ مان هۆٹگان
۶۴۱
دزنام
۷۰۰
سئوَب
بلۆچستانا مُدام هۆٹگ کُربانێگَ گرنت و گێشتر اے گْونڈۆ اَنت که آییئے کربانیگَ بنت. «هۆٹگ» بلۆچی زبانا هما جُهلێن کَلّا گْوَشنت که په مۆسُمی هئورانی دارگا جنَگَ بیت و آییئے آپ په مردم و دلوَت و کِشت و کِشاران کارمرزَ بیت.
اے یک کْوهنێن بلۆچی سیستمے بوتگ که زمانگان په آپئے دارگا کارمرز بوتگ و په بلۆچئے یک جاگاهاه نندگا مزنێن کارستێئے واهند اِنت.بله بژن اِنت که اے زمانگا همے هۆٹگ بلۆچئے چکّانی ساها گِرَگا اِنت.
- ۲۴ اردیبهشت 1401 آ سئے نپر که دو نپر چه آیان چکّ بوتگ‌اَنت سلۆربازارا دشتیاریئے یک کلّگێا هۆٹگێا بڈّتگ و بێران بوتگ‌اَنت .
- ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ آ ,ساجدہ بخشان یازدہ سالیگێن جنکّے که چهبارئے زهراپا نندۆک بوتگ، لۆٹتگی که وتی پسانی واستا چه هۆٹگا آپ بکشّیت آپا کپتگ و مرتگ.
- 6مرداد ۱۴۰۰ آ آتنا چارسالیگێن گونڈۆے پلّانئے جمائتزهیا لئیبئے تۆکا هۆٹگا لکُشتگ و کپتگ و همۆدا بڈتگ.
- ۸ خرداد ۹۸ آ سئے چهبارئے کموبازارئے نۆدربر که آیانی نام منیره خدمتی، مریم خدمتی، و یسرا دلشب اَت په آپئے برگا شتگ‌اتنت ؛ هۆٹگا کپتگ و مرتگ‌‌انت.
- ٧ مرداد ماه ١۴٠١ آ مهمود بادفر پلّانئے للّئو بازارئے گْونڈۆے وهدے که هۆٹگێا کپتگ‌‌ات و بێران بوتگ.
- ۱۰ مرداد ماه ۱۴۰۱ آ ، سلمان براهویی هپت سالیگێن کاروالاێن گْونڈۆے که دزّاپئے نُسرت آبادئے نندۆک بوتگ شهرداریئے جتگێن کلّێئے تۆکا کپتگ و وتی جانی باهێنتگ.
- ١٢ مرداد ماه ١۴٠١ آ اِسماێل چالاکی یک بلۆچ نۆک‌ورناے سێب سۆرانا، کهن کرمشاهئے کلّگا یک هاکی بندێئے آپا کپت و بێران بوت.
- ۱۴ مرداد ۱۴۰۱ آ متهّره چاکری ۱۵ سالیگێن جنکّے چه جالگِ گُلشنا کلّگانئے کئورا کپت و ساهی دات.
- ۱۸ مرداد ماه ۱۴۰۱ آ ، یکّ ۴سالیگێن بلۆچ گْونڈۆے کَسِرکَندئے تلنگا آپئے کلّێئے کپگا ساهی دات.
- چهارشنبه ٢۶ مرداد ماه ١۴٠١ آ ، سربازئے ماتکئورا پنچ گْونڈۆ و نۆک‌ورنا که پیشّنئے نندۆک بوتگ‌اَنت، پیشّنئے پُه‍لئے چێرا بڈّتگ‌اَنت که اے وئیلا دو جنکّ بێران بوتگ.
- اے لڑ بس لهتێن انچێن دلپدردێن هال اَنت که اے سالانی تۆکا بلۆچ گونڈۆانی بڈّگ و مِرگئے درورا پدّرَ کننت.
تنینگه چه هۆٹگ و آپئے وئیلانی مرک و میران برابرێن هساب و کتابے دستا نکپتگ. بس چهبارا 1075 هۆٹگ هست که ٹٹ جنگَ لۆٹنت.
بلۆچستانئے زِمّه داران تنینگه بئید چه مپتێن گپّ و کئول و کراران په سپاێن آپئے لئینا هچ کارِش نکرتگ و اے کلّگان بس لهتێن جاهان آپ گۆن ٹانکان برگ و رسێنگَ بیت.دئولتا هچ ارادهے په کلّگانی آپرسانی و هۆٹگانی اڈ کنگا نێست و اے گپّئے مانا اش اِنت که چکّانی مَرکئے نئوشّێن هال رندا هم مدام مارا سرَ بنت.
بلۆچستانئے کلّگ باید اِنت که نۆکێن سیسٹمئے آپی لئین کشّگ ببیت و دایمی آپئے آسراتی ببیت. مۆسمی هئور بهداشتی و سالم و اێمنێن هئوزان درپ کنگ ببنت. اے هستێن هۆٹگ درگێجگ و اێمن کنگ ببنت. ما چه بلۆچستانئے زمه‌واران لۆٹێن که اے مدامی مرک و میرانی دلپدردێن هالان به‌اشکننت و گۆن آسراتیئے آرگا اے هالان آسر بکننت.
نوکیں رویداد
-
اِمزا ءِ جاه
اُستان دزنامانی لێکئو البرز ۳ اردبیل ۱ بوشهر ۲ چارمهل و بَهتییاری ۲ روبرکتی آزربئیجان ۴ پارس ۴ گیلان ۲ گلستان ۰ همدان ۱ هرمزگان ۰ ایلام ۱ اِسپَهان ۶ کرمان ۲ کرمانشاه ۱ هوزستان ۳ کهگیلویا و بویراحمد ۰ کردستان ۱ لرستان ۱ مرکزی ۰ مزَنداران ۱ شمالی هراسان ۳ کَزوین ۰ کُم ۰ رِزوی هراسان ۳ سمنان ۱ سیستان و بلوچستان ۴ جنوبی هراسان ۱ تهران ۴۴ مشرکی آزربئیجان ۳ یزد ۰ زنجان ۰ ئے اَرزی ءَ تنیگہ ۶۴۱ دزنام مُچ کوتگ. ۷۱% دزنام چه ایران ءُ کم ءُ گیش ۲۹% ایران ءَ چہ در دیگ بیتگ انت۔. گیشیں سرپدی پہ ایران ءِ دزنام جنوکانی جاگہ ے واست ءَ اِدا ٹپّ اِت۔. -
آھری دزنام
-
-
sign-public
-
برای آزادی
-
عدالت جغرافیایی
عدالت سرزمینی -
برای رفاه و آزادی و برابری
-
-
گِچتگین دزنام
با عدم ایجاد شبکه آبرسانی در روستا ها و عدم حصار کشی درست هوتک ها توسط مسئولین جمهوری اسلامی سالانه چندین کودک بر اثر سقوط و غرق شدگی در هوتک ها جان خود را از دست میدهند. طبق گزارش کمپین فعالین بلوچ تنها در ۶ ماه اول ۲۰۲۴ تعداد ۱۴ کودک بر اثر سقوط و غرق شدن در هوتک جان باختند. -
در ده سال گذشته، دستکم ۴۸ کودک در هوتک های دشتیاری سیستان و بلوچستان جان خود را از دست داده‌اند
در ده سال گذشته، دستکم ۴۸ کودک در هوتک های دشتیاری سیستان و بلوچستان جان خود را از دست داده‌اند که نشان‌دهنده کم‌توجهی مسئولان مربوطه به ایمنی و سلامت منطقه است. پروژه جهاد آبرسانی که قرار است در چهار سال، ده هزار روستا را به #آب_شرب بهداشتی مجهز کند، تاکنون ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. در این پروژه، آبرسانی به دستکم چهار هزار و ۷۴۰ روستای منطقه صورت نگرفته و ساکنین این روستاها کماکان از دسترسی به آب آشامیدنی سالم محروم مانده اند./ رکنا
-
هلینا جدگال، بر اثر سقوط به داخل یک هوتک غرق شد و جان خود را از دست داد
شنبه ٢۶ خرداد ماه ١۴٠٣، یک کودک بلوچ بر اثر سقوط به داخل یک هوتگ در روستای کوه دیم از توابع بخش پیرسهراب شهرستان دشتیاری غرق شده و جان خود را از دست داد. هویت این کودک بلوچ "هلینا جدگال" فرزند منصور و اهل روستای بنارو غلام محمد بازار شهرستان دشتیاری عنوان شده است.
- ٢۶ خرداد ١۴٠٣ -
گزارش رادیو زمانه: کودکانِ قربانیِ هوتک‌ها: نام‌‌هایشان را به خاطر بسپار
زمانه: هرسال در فصل گرما بین ۲۰ تا ۳۰ کودک قربانی هوتک‌ها می‌شوند. نگاهی می‌اندازیم به نام برخی کودکان و جان‌های از‌دست‌رفته‌شان در حالی که برای بازی‌کردن، لباس شستن و آب آوردن به درون هوتک‌ها کشیده شدند.
عماد ملازهی، کودک ۹ ساله
مبین بیجارزهی، کودک ۵ ساله
کودک ۶ ساله (اسم نا معلوم)
مولهم کداخدایی، کودک ۲ ساله
هارون بلوچ، کودک ۸ ساله
عایشه بُمیر، کودک ۵ ساله
سلمان جام‌خانه، کودک ۱۰ ساله
نعمان بشکار، کودک ۸ ساله
باران دهقانی، کودک ۸ ساله
محمدصالح افراش، کودک ۶ ساله
اسما ترومیده کودک ۱۲ ساله
یسنا شیخ، کودک ۱۱ ساله
سدنا جدگال، کودک ۵ ساله- ۲۵ خرداد ۱۴۰۳
-
عماد_ملازهی ۹ ساله بر اثر ورود به آب هوتک جهت آب تنی دچار غرق شدگی شد و جان خود را از دست داد
به گزارش کمپین فعالین بلوچ، هویت این کودک بلوچ، #عماد_ملازهی ۹ ساله، فرزند محب‌الله اهل و ساکن روستای پسکوه واقع در شهرستان سیب و سوران عنوان شده است. گفته می‌شود، روز چهارشنبه این کودک بلوچ در اطراف هوتک در حال بازی بوده و جهت آب تنی به درون آب رفته است. طبق این گزارش، عماد بر اثر غرق شدگی جان خود را از دست داده و اهالی روستا با دیدن دمپایی های او کنار هوتک به داخل آب رفته و پیکر بی جان این کودک را خارج کردند.
-۹ خرداد ماه ۱۴۰۳ -
غرق شدن مولهم کداخدی، ٢ ساله در شهرستان دشتیاری
٢٧ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، "مولهم کداخدی"، ٢ ساله فرزند اکرم معروف به "اکرم موچا" و اهل روستای کچ از توابع شهرستان دشتیاری پس از سقوط به داخل یک گودال آب و غرق شدن در روستای کچ نوبندیان واقع در شهرستان دشتیاری جان خود را از دست داد.
گفتنی است که بدنبال بارش باران و جاری شدن سیلاب بسیاری از گودال ها و هوتگ ها در شهرستان دشتیاری پر آب شده‌اند و طی چند ماه اخیر شنار زیادی از کودکان و شهروندان در مناطق مختلف بلوچستان بدلیل غرق شدن، جان خود را از دست داده‌اند. دشتیاری و کنرک از شبکه آبرسانی و لوله کشی محروم هستند و مردم با استفاده از آب جمع شده در این هوتگ ها آب مصرفی خود را تهیه می‌کنند.
-
جان باختن عایشه بُمَیر بر اثر سقوط به داخل هوتگ در کنارک
به گزارش حال وش/ روز پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، یک کودک بلوچ در روستای خلیج آباد بخش کهیر واقع در شهرستان کنارک پس از سقوط به داخل یک هوتگ غرق شده و جان خود را از دست داد. هویت این کودک بلوچ، «عایشه بُمَیر» ۳ ساله، فرزند حبیب و اهل روستای خلیج آباد از توابع شهرستان کنارک عنوان شده است. بر اساس این گزارش، حوالی ساعت ۳ بعد از ظهر، عایشه خردسال برای بازی به کنار هوتگ رفته که پس از سقوط به داخل آب غرق شده و بدنبال بیرون کشیدن وی، با تماس اهالی روستا بوسیله اورژانس به بیمارستان امام حسین کنارک منتقل شده ولی تشخیص کادر پزشکی فوت او قبل از رسیدن به مرکز درمانی اعلام شده است.
- ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ -
«سلمان جام خانه» ۸ ساله
۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳، یک کودک ۸ ساله بلوچ در روستای چرک در بخش تلنگ از توابع شهرستان قصرقند پس از سقوط به داخل هوتگ در اثر غرق شدگی جان خود را از دست دادند. به گفته منابع حال وش: «بعد از ظهر امروز پس از تعطیل شدن دبستان، سلمان در اطراف هوتگ روستا در حال بازی بوده که در پی سقوط در هوتگ بر اثر غرق شدگی جان خود را از دست داده است.»
-
کودک ۱۱ ساله بلوچ به داخل هوتگ سقوط کرد و جانش را از دست داد
۲۷ اسفند ماه ۱۴۰۲، یک کودک دختر در روستای بر اثر سقوط به داخل هوتگ جان خود را از دست داد. هویت این کودک دختر بلوچ "شهربانو سنجری" (نوحانی) ۱۱ ساله، دانش آموز کلاس سوم دبستان و اهل روستای دمپگ شهرستان دشتیاری عنوان شده است. گفته می شود، شهربانو برای شستن لباس به هوتگ روستا رفته بود که پس از سقوط به داخل آن در اثر غرق شدگی جان خود را از دست داده است.
-
سرفراز گرگیج کودک ۱۲ ساله
۲۴ بهمن ماه ۱۴۰۲، یک کودک بر اثر سقوط در داخل گودال دخیره آب در شهرستان دشتیاری، غرق شد و جان خود را از دست داد. هویت این کودک، سرفراز گرگیج، ۱۲ ساله فرزند عبدالستار عنوان شده است. براساس این گزارش، این کودک به دلیل عدم فنس کشی مناسب در اطراف گودال های ذخیره آب، به داخل یکی از این گودال ها سقوط کرده و غرق شده است.
-
اسامی قربانیان غرق شده در هوتگ
- ۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، یسنا شیخ ١١ ساله فرزند عبدالمجید و اهل روستای رانک از توابع بخش پلان شهرستان دشتیاری
- ۷ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، اسما ترومیده(جدگال) ۱۲ ساله، فرزند سیدمحمد دانش آموز کلاس سوم دبستان و اهل روستای شهبیک زهی از توابع شهرستان دشتیاری. گفته می شود، اسما برای شستن لباس به هوتگ روستا که در نزدیکی منزلشان بوده رفته که پس از سقوط به داخل آن در اثر غرق شدن جان خود را از دست داده است.
- ۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، محمد صالح افراش فرزند محسن و اهل روستای بالاد سرکوپ شهرستان دشتیاری. گفته می شود، محمدصالح جهت بازی به کنار یک هوتگ در روستای "بالاد سرکوپ" در پانزده کیلومتری شهر نگور رفته بوده که پس از سقوط به داخل آن، غرق شده و جان خود را از دست داده است.
- ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳، یک کودک ۸ ساله بلوچ به نام «نعمان بشکار» در روستای دور از توابع شهرستان دشتیاری پس از سقوط به داخل هوتگ در اثر غرق شدگی جان خود را از دست دادند.
- ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳، «سلمان جام خانه» ۸ ساله فرزند خیرمحمد و اهل و ساکن روستای چرک در بخش تلنگ از توابع شهرستان قصرقند. بعد از ظهر پس از تعطیل شدن دبستان، سلمان در اطراف هوتگ روستا در حال بازی بوده که در پی سقوط در هوتگ بر اثر غرق شدگی جان خود را از دست داده است.
-
ثوبان بلوچ ۴ ساله
۱۶ بهمن ماه ١۴٠۲، یک کودک چهار ساله در روستای بلوچی از توابع شهرستان چابهار پس از سقوط به داخل یک هوتک در اثر غرق شدگی جان خود را از دست داد. هویت این کودک ثوبان بلوچ حدودا ۴ ساله فرزند جمیل (جنید) اهل روستای بلوچی پایین از توابع بخش پلان شهرستان چابهار احراز شده است.
-
جمعی از کنشگران بلوچ ءَ ای اَرزی بندات کرتگ
حمایت از کودکان بلوچ