راهنما
شیوه استفاده از سایت دادخواست
اگر متن‌تان آماده است، می‌توانید با آپلود آن روند تنظیم دادخواست را در چهار گام سریع به پایان ببرید. پس از پایان آپلود، دادخواست شما ذخیره شده و آماده‌ی بازبینی و چاپ توسط تیم دادخواست است.
خدمات تیم دادخواست
این خدمات شامل پیراستن متن از نظر زبان، چک کردن فکت‌های آن برای دقت و انطباق بهینه با واقعیت، و کنترل از نظر حقوقی می‌شود. ما در حد امکانات خود به ترجمه متن به انگلیسی یا زبان‌های محلی، اگر لازم باشد، کمک می‌کنیم.
موازین
هر چه در سایت دادخواست منتشر می‌شود، لازم است با موازین سایت بخواند. در این مورد نگاه کنید به آیین‌نامه و مقررات سایت دادخواست.
توجه شما را به ویژه به این دو اصل جلب می‌کنیم:
- کسی که مطلبی در سایت دادخواست منتشر می‌کند، تضمین می‌‌دهد که آن مطلب به کسی توهین نمی‌کند، حقوق قانونی کسی را ضایع نمی‌کند، به حریم خصوصی کسی تجاوز نمی‌کند.
- سایت دادخواست مطالبی را نشر نمی‌دهد که استنباط شود در آن کسی یا کسانی، گروهی، یا گروه‌هایی به صورتی دلخواه و بی‌پایه در مقام مظلوم یا در مقام ظالم نشانده شده‌اند.
اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تنظیم یک دادخواست
چه عنوانی برای متن خود برگزینیم؟
عنوان اولین چیزی است که از متن به چشم می‌آید و نقش مهمی در جذب مخاطب دارد. مخاطب بایستی دریابد که متن چه می‌گوید و با طرح موضوع خواستار پدید آمدن چه تغییری در وضعیت است تا در جایی ظلم و تبعیض رفع شود یا به یک بی‌توجهی پایان داده شود.
■ کوتاه بنویسیم
تیتر با یک نگاه باید دیده و فهمیده شود، و در ضمن مناسب برای نشر در شبکه‌های اجتماعی باشد. توصیه: حدود ۱۰ کلمه!
■ عنوانی که می‌نویسیم باید مرتبط با خواسته ما باشد
در تیتر بگوییم که برای چه دادخواهی می‌کنیم و خواست ما چیست. به این ترتیب خواننده‌ای که با ما همنظر است، ترغیب می‌شود که متن را بخواند و آن را امضا کند.
■ جذاب و برانگیزاننده بنویسیم
عنوان باید پراحساس باشد و آگاهی و عاطفه خواننده را خطاب قرار دهد.
■ مسئله چیست؟
متن نباید با مقدمه‌چینی طولانی شروع شود. یکسر باید به اصل مسئله بپردازد، در صورت لزوم در ادامه زمینه موضوع را شرح دهد و در پایان دوباره به خود مسئله و طرح خواسته برگردد. به این صورت هم می‌توانیم ساختار بهینه متن را تبیین کنیم: ۱) کوتاه و مستقیم توصیف کنیم امر نامطلوبی را که مورد توجه ماست، ۲) این چیز چیست و چه سابقه و زمینه‌ای دارد، ۳) چه تغییری باید رخ دهد؟
■ خواسته مشخص و روشن
هم مسئله باید مشخص باشد، هم خواسته. با یک «پتیشن» (دادخواست) نمی‌توان مجموعه‌ای از مسائل جهان را حل کرد. لازم است متن روی یک مسئله متمرکز بماند.
■ زبان تمیز و حق‌خواه
متن باید زبانی حقوقی داشته باشد، بدون لزوم استفاده از زبان تخصصی حقوق. الفاظ تند، پرخاش، صفت‌های زیاد، غلو، دراز‌گویی … همه اینها از جاذبه و تأثیر متن می‌کاهند. از هر گونه نسبت ناروا به افراد باید پرهیخت.
■ مسئله من مسئله تو هم هست
متن باید افراد هر چه بیشتری را به خود جذب کند. توجه کنیم که افراد درباره اصل موضوع ممکن است با ما همنظر باشند، اما شیوه بیان ما را نپسندند. مسئله من مسئله توست، پس باید بکوشم زبان من و تو هم به یکدیگر نزدیک باشند.
تصویر متن
تیم دادخواست با کمک از طراح حرفه‌ای برای دادخواست شما تصویر مناسب طراحی خواهد کرد. شما می‌توانید با آپلود یک تصویر به تیم کمک کنید.
■ چه تصویری برگزینیم؟
عکسی برگزینیم که مرتبط به موضوع باشد، مرتبط به موضوع آن، زمینه آن و مخاطب آن که مثلا یک مقام دولتی است. بهتر است انسان در تصویر حضور داشته باشد، اگر عکس از مکان است مرتبط به موضوع باشد (مثلا اگر صحبت بر آلودگی هوا در شهر معینی است، عکس گویایی از آن شهر برگزینیم).
■ مخاطب تصمیم گیرنده
هر متن دادخواهی قاعدتاً دارای یک مخاطب است که فرد یا نهادی است که می‌تواند تصمیمی بگیرد و اقدامی کند در جهت خواست طرح شده در متن. از این رو به آن فرد یا نهاد در ادبیات دادخواهی «تصمیم‌گیرنده» هم می‌گویند.
طبعا «تصمیم‌گیرنده» باید بتواند در مورد موضوع مورد نظر ما تصمیم هم بگیرد. مثلا خواست ما پیش گرفتن تمهیداتی است برای پیشگیری از سوانح حین کار. متن‌مان را که شبیه نامه است خطاب به کسی چون وزیر کار می‌نویسیم، نه مثلا رئیس جمهوری، هر چند او هم در این قضیه مسئول است.
■ ایمیل مخاطب
کوشش کنیم ایمیل مخاطب را پیدا کنیم تا متن و امضاهای آن به آن نشانی ارسال شود. (اگر ایمیل مربوطه را نداشتیم، کار را عقب نیندازیم. گردانندگان سایت دادخواست کوشش می‌کنند آن را بیابند.)
پرسش‌های متداول
یک دادخواست چگونه می‌تواند به ما کمک کند؟
یک دادخواست می‌تواند صدای فرد دادخواه را برجسته کند و به میان جامعه ببرد. می‌تواند یک مشکل اجتماعی یا سیاسی را با مردم در میان بگذارد. با خطاب قرار دادنِ مسئولان و تصمیم‌گیرندگان گوناگون، در سطوح محلی، ملی، یا بین‌المللی، از آنها بخواهد که پاسخگو و مشکل‌گشا باشند. یک دادخواست می‌تواند منشأ یک تغییر اجتماعی یا سیاسی گردد. حتی یک تغییر جزیی و کوچک می‌تواند زیست مدنی مردم را بهبود ببخشد.
امضاکردن یک دادخواست چه فایده‌ای دارد؟
یک دادخواست صدای دادخواهیِ یک‌نفر را تبدیل به یک صدای جمعی می‌کند. از طریق کارزار درباره‌ی یک موضوع، و جمع‌آوری حمایت‌ها و امضاهای بیشتر، صدای حق‌طلبی گسترش می‌یابد. صدها و هزاران نفر به یک دادخواست رأی مثبت خواهند داد. صدای جمعی را کمتر می‌توان نادیده گرفت.
قدم اول برای تنظیم یک دادخواست چیست؟ نوشتن یک دادخواست چه مراحلی دارد؟
شما می‌توانید بدون شرح و تفصیل، با یک متن کوتاه مشکل را مطرح کنید: اینکه حقی زیر پا گذاشته شده یا آسیبی به زندگی فردی یا جمعی وارد شده است، یا هر مسأله‌ی اجتماعی که ذهن شما را مشغول کرده است. همان‌طور که در گفت‌وگو با یک دوست به طور غیررسمی مشکلی را در میان می‌گذاریم، اینجا نیز بدون شاخ و برگ، مسأله را توصیف می‌کنیم.
بخش‌های مختلف یک دادخواست چه باید باشند؟
بخش اصلی یک دادخواست توصیف همان موضوع یا مشکلی است که برای آن راه چاره می‌جوییم. اگر فرد یا افرادی که مسئول آن وضعیت هستند می‌شناسیم، آنها را معرفی می‌کنیم. دادخواست معمولاً خطاب به یک مقام رسمی است که ما فکر می‌کنیم می‌تواند به حل مسأله کمک کند.
متن دادخواست چه اندازه باید باشد؟
بهتر است متن دادخواست طولانی نباشد. دادخواست‌های کوتاه خوانندگان بیشتری دارد. نیازی به مقدمه‌چینی طولانی نیست. سریع باید به اصل مطلب پرداخت. متن دادخواست می‌تواند یک یا چند پاراگراف باشد.
آیا در نوشتن و تنظیم یک دادخواست می‌توان از سایت دادخواست کمک گرفت؟
بله. تیم دادخواست همواره آماده است متن شما را ویراسته کند و چنانچه لازم باشد آنرا بپروراند و دقیق‌تر سازد.
آیا نویسنده و تنظیم‌کننده دادخواست باید نام واقعی و ایمیل واقعی خود را پای دادخواست خود بگذارد؟
خیر. شما به عنوان نویسنده‌ی دادخواست مختار هستید از اسم مستعار و ایمیل مستعار استفاده کنید.
آیا در تنظیم دادخواست موضوع‌هایی وجود دارد که طرح آنها ممنوع باشد؟
هر موضوعی که معطوف به دادخواهی یا یک تغییر اجتماعی باشد قابل مطرح کردن در دادخواست است. موازین مربوط به حریم خصوصی و پرهیز از زبان توهین و تحقیر در بخش «راهنما»ی سایت دادخواست آمده است که می‌توانید به آن رجوع کنید.
آیا سایت دادخواست می‌تواند متن یک دادخواست را از جانب نویسنده آن به مقام مربوطه یا نهاد تصمیم‌گیرنده ارسال کند؟
بله، چنانچه تعداد قابل توجهی امضا برای یک دادخواست جمع شود، احتمال دارد آنرا به مقام تصمیم‌گیرنده، اعم از ایرانی یا خارجی، که دادخواست خطاب به اوست بفرستیم و از آنها بخواهیم که به ما پاسخ دهند. تصمیم در این مورد با تیم دادخواست است. البته شما به عنوان تنظیم‌کننده دادخواست همواره می‌توانید خود مستقلاً آنرا همراه امضاهای جمع‌شده به مقام یا مقامات مربوطه بفرستید. در سایت دادخواست می‌توانید نسخه پی‌دی‌اف دادخواست را که شامل امضاهای زیر آن است دانلود کنید.
بعد از انتشار دادخواست چه اتفاقی می‌افتد؟
پس از انتشار در سایت رسمی دادخواست (https://www.daadkhast.org)، ما از شما به عنوان تنظیم‌کننده‌ی دادخواست انتظار داریم خبرش را پخش کنید و به دوستان و آشنایان برسانید و از آنها بخواهید آنها نیز از راه‌های گوناگون و در رسانه‌های اجتماعی آنرا به دوستان و دنبال‌کنندگان خود معرفی کنند. برای این کار شما می‌توانید از دکمه‌های همخوانی رسانه‌ها در زیر دادخواستِ خود استفاده کنید. البته آدرس دادخواست را هم می‌توانید کپی کنید و از راه‌های مختلف مثل ایمیل یا پیام‌رسان‌ها به دوستان برسانید. تیم دادخواست نیز در کانال‌های رسانه‌های اجتماعی خود مثل تلگرام، توییتر، اینستاگرام، و فیسبوک، دادخواست شما را معرفی کرده و از جامعه‌ی دادخواستی‌ها می‌خواهد که آن را حمایت و امضا کنند و خود نیز به معرفی آن بپردازند. تیم دادخواست این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در بعضی موارد این فعالیت را کمتر کند به دلیل اینکه همان موضوع یا شبیه آن ممکن است از طریق دادخواست‌های مشابه قبلاً معرفی شده باشد.
من یک دادخواست فرستادم، هنوز منتشر نشده است. چرا؟
تیم دادخواست معمولاً بیشتر دادخواست‌های دریافت شده را به چاپ می‌رساند، اما نه تمامی آنها را. دلایل متعددی برای چاپ نشدن یک دادخواست وجود دارد، اما بیشتر اوقات، دلیل آن است که همان موضوع قبلاً در یک یا چند دادخواست دیگر پوشش داده شده است. همچنین احتمال دارد یک متن با موازین و اصول سایت که در «راهنما» آمده مطابقت نداشته باشد. ما معمولاً این بازخورد را با تنظیم‌کننده‌ی دادخواست در میان می‌گذاریم و او را مطلع می‌کنیم (اگر ایمیل او معتبر باشد). در موارد دیگر، به خاطر رعایت نوبت ممکن است تأخیر کمی در چاپ یک دادخواست روی دهد.
